PL:
Piękna Madonna Gdańska (I poł. XV w.)
Madonna z Dzieciątkiem, wapień, wys. 198 cm, podstawa 60 x 40 cm.
Retabulum, ok. 1515-1520, warsztat gdański, drewno dębowe i lipowe, polichromowane i złocone, wym.: 260 x 90 x 60 cm.
Do 1877 r. rzeźba wraz z szafą ołtarzową stały w południowej części prezbiterium, w pobliżu ołtarza głównego. Następnie została przeniesiona do kaplicy św. Rajnolda, gdzie znajdowała się do II wojny światowej. Pochodzi z drugiej generacji Pięknych Madonn. Stylistycznie nawiązuje do typu prasko-śląskiego, ale również do typów franko-flamandzkiego i francuskiego. Madonna ma delikatne rysy, ubrana jest w czerwoną suknię zakrytą niebieskim płaszczem ze złotą lamówką i rozetami. Kształt kompozycji oparty jest na literze „C”.
Szafa stanowi tło Madonny. Tylna ściana jest nieruchoma, pozostałe są przymocowane do niej na zawiasach i tworzą sześć skrzydeł. Jest ozdobiona promienistą glorią, wieńcem różanym składającym się 63 róż, pomiędzy którymi znajduje się siedem medalionów ze scenami pasyjnymi. Z lewej od dołu są to: Ostatnia Wieczerza, Modlitwa w Ogrójcu, Biczowanie, Cierniem ukoronowanie, Obnażenie z szat, Ukrzyżowanie, Opłakiwanie oraz ósmy umieszczony w przykryciu z przedstawieniem św. Trójcy. Po bokach klęczą zwróceni w stronę Maryi duchowni oraz przedstawiciele różnych grup i stanów społecznych. Wyżej znajdują się święci w półpostaci: biskup bez atrybutów i św. Franciszek ze stygmatami i krzyżem. Malowane skrzydła zdobią motyw Ecce Homo oraz wizerunki świętych – św. Klary, św. Antoniego Padewskiego, św. Brygidy, św. Elżbiety, św. Katarzyny Szwedzkiej oraz św. Bernardyna z Sieny.
Różaniec złożony z siedmiu tajemnic był znany szczególnie wśród franciszkanów i brygidek. Powstanie jego łączy się z św. Brygidą, która polecała swoim siostrom odmawianie sześćdziesięciu trzech Zdrowaś Maryjo i siedmiu Ojcze Nasz dla uczczenia 63 lat, które NMP przeżyła na ziemi.
ENG:
Tombstone of mayors (first half of the 15th century)
Unknown author, gothic, limestone, dimensions: 335 x 226 cm.
Here is located the burial place of the mayors Conrad Leczkow and Arnold Hecht.
Conrad Leczkow was born around 1350. His family came from the Netherlands and dealt with merchants. They settled in the village of Leszkowy in Żuławy Wiślane and the family took their surname from that name. From 1393, Conrad Leczkow was an alderman, then
a councilor (from 1395), a judge (from 1397), and from 1405 he was a mayor. In 1398,
he participated in the war against the Vitalian Brotherhood (pirates from the island of Gotland disrupting trade in the Baltic Sea region). He represented Gdańsk many times at the meetings of the Hanseatic League. He had two wives. The first was the noble Margaret with whom he had four daughters, the second was Barbara von Saldern from East Prussia, with whom he had three more children.
Arnold Hecht was born around 1360. He was a merchant, son of John. In 1392 he became an alderman, a year later a councilor, in 1400 a judge and in 1407 a mayor. Together with the mayor, Conrad, he participated in the battles against the pirates, commanding a koga. In recognition, Master Conrad von Jungingen appointed him admiral of the fleet and commander of the “peace ship” (one of the two) that oversaw the waters of the Baltic Sea. He also took part in assemblies of the estates and in the conventions of the Hanseatic League. He lived at Długi Targ.
They were both murdered in 1411 in the Teutonic castle… During the Battle of Grunwald (1410), Gdańsk supported the Grand Master of Teutonic Order. During the Great War, after the departure of Polish army to Malbork, the city turned against the Teutonic Knights and paid homage to King Władysław Jagiełło. As a result, the Gdańsk citizens cracked down on the followers of the Teutonic Order and tried to force the Komtur to leave the castle.
After the defeat of the Polish army at Malbork, as a result of the First Peace of Toruń, Gdańsk remained under the rule of the Teutonic Knights. The city was supposed to pay an extraordinary tax to the order, which was refused. This caused, among others trade repressions and confiscations. On April 6, 1411 the mayors and councilors Bartłomiej Gross and another unknown by name went to the Gdańsk commander, Henryk von Plauen, to negotiate the terms of an agreement between Gdańsk and the Teutonic Order. There they were imprisoned and murdered. Their bodies were released on Easter Monday, April 13, 1411. This event was an important element of the growing anti-Teutonic opposition in Gdańsk for a long time.
After the translation, the inscription on the tombstone reads as follows:
The venerable husbands Conrad Leczkow and Arnold Hecht, mayors of the city of Gdańsk, who died on Monday after Palm Sunday in 1411, are buried here. Pray for them
(G. Kotłowski, E. Starek, Łacińskie inskrypcje w kościołach Gdańska, Płyty nagrobne Bazyliki Mariackiej, Pelplin 2021, p. 61).