PL:
Nagrobek Bahrów (1620 r.)
Abraham van den Block, marmur czarny i biały użylony, czerwony wapień zbity, piaskowiec gotlandzki, alabaster, wym.: 425 x 435 x 115 cm.
Nagrobek został wybudowany ku czci Szymona i Judyty Bahrów, wywodzących się z gdańskich rodzin patrycjuszowskich. Szymon był kupcem i bankierem, dostawcą królów Jana III i Zygmunta III Wazy. Był wówczas najbogatszym kupcem w mieście. W 1588 roku otrzymał starostwa w Berwałdzie (Niedźwiedzica na Żuławach), co miało służyć zabezpieczeniu jego majątku. Trzy lata później został nobilitowany i przyjęty do herbu Rawicz przez szlachecką rodzinę Dembińskich. Małżonkowie mieli dziewięcioro dzieci: Henryka, Barbarę, Szymona, Judytę, Klarę, Henryka, Agatę, Marcina i Zygmunta.
Nagrobek jest dwukondygnacyjny. Na ścianie frontowej umieszczono tablicę z inskrypcją w języku łacińskim, która po przetłumaczeniu brzmi:
“Szymonowi Bahrowi, faktorowi królewskiemu, znakomitemu obywatelowi miasta Gdańska, który ze względu na dzielność, pełnione urzędy oraz wierność wobec najjaśniejszych królów Jana i Zygmunta III przez tegoż Zygmunta III, najjaśniejszego króla Polski, na zgromadzeniu w 1591 roku przyjęty do szlachetnego i sławnego swym pradawnym pochodzeniem rodu polskiego Rawicz, został włączony do przesławnych Dembińskich, wnosząc wielkie majątki
w Berwałdzie, Markusach i Drużnie. Za małżonkę miał kobietę bez skazy, wielce uczoną i skromną Judytę Bartsch, która zrodziła mu dziewięcioro dzieci: Henryka, zmarłego jeszcze w wieku młodzieńczym; Barbarę, poślubioną szlachetnemu Henrykowi Giese, a potem szlachetnemu Absolonowi Langnaw; Szymona, najpierw męża szlachetnej Zofii Loitz, potem szlachetnej Katarzyny de Lubocz, i po raz trzeci szlachetnej Doroty Lewald; Judytę, żonę szlachetnego Jana Speimann von der Speye, Kawalera Złotej Ostrogi i burmistrza; Klarę, poślubioną szlachetnemu Eggertowi von Kempen burmistrzowi i obrońcy tego miasta; drugiego Henryka, męża szlachetnej Agaty Braun; Annę zmarłą w młodości; Marcina, towarzysza życia czcigodnej Anny Krus ze Szwecji; i w końcu Zygmunta, złożonego w ziemi, gdy był jeszcze chłopcem. Ojciec dożył 63 lat, matka 58; oboje pobożni i wdzięczni Bogu oraz królowi zasnęli w pokoju w przeciągu ośmiu dni w 1606 roku. Pomnik ten wznieśli spadkobiercy w styczniu 1620 roku” (Kotłowski G., Starek E., Łacińskie inskrypcje w kościołach Gdańska, Bazylika Mariacka, Pelplin 2014, s. 80).
W górnej części pomiędzy obeliskami wyrzeźbieni zostali klęczący małżonkowie. Judyta ubrana jest w suknię i płaszcz spięty z przodu złotym łańcuchem, a z tyłu zebrany w masywne fałdy. Na głowie nałożony ma czepiec z koronkową siatką z tyłu oraz welon zakrywający ramiona. Szymon odziany jest w żupan i węgierską delię z futrzanym wykończeniem narzuconą na ramiona. Przed każdą z osób na pulpicie leży alabastrowa otwarta książka. Pomiędzy parą znajduję się herb Rawicz – panna siedząca na niedźwiedziu.
ENG:
The Tomb of the Bahr Family (1620)
Abraham van den Block, black and white veined marble, red compacted limestone, gothic sandstone, alabaster, dim.: 425 x 435 x 115 cm.
The monument was built in honor of Simon and Judith Bahr, coming from patrician families of Gdańsk. Simon was a merchant and banker, supplier of the kings John III and Sigismund III Vasa. At that time he was the richest merchant in the city. In 1588 he received the starosty in Berwałd (Niedźwiedzica in Żuławy), which was to secure his property.
Three years later, he was ennobled and admitted to the Rawicz coat of arms by the noble Dembiński family. The spouses had nine children: Henry, Barbara, Simon, Judith, Clara, Henry, Agatha, Martin and Sigmund.
The monument is two-story. On the front wall there is a plaque with an inscription in Latin which reads:
To Simon Bahr, a royal agent, an outstanding citizen of the city of Gdańsk who, due to his bravery, holding offices and loyalty to the brightest kings John and Sigismund III, by the same Sigismund III, the brightest king of Poland, at the assembly in 1591, was admitted to the noble and famous Polish Dembiński family stemming from premaeval Rawicz lineage, contributing large estates to Berwałd, Markusy and Drużno. He had a flawless woman as his wife, a highly learned and modest Judith Bartsch, who bore him nine children: Henry, who died in adolescence; Barbara, married to the noble Henry Giese and then to the noble Absolon Langnaw; Simon, first the husband of the noble Sophia Loitz, then the noble Catherine de Lubocz, and the third time to the noble Dorothy Lewald; Judith, the wife of the noble John Speimann von der Speye, Knight of the Golden Spur and mayor; Clara, married to the noble Eggert von Kempen, the mayor and protector of this city; the second Henry, husband of the noble Agatha Braun; Anna died in her youth; Martin, the companion of the venerable Anna Krus from Sweden; and finally Sigmund, buried in the ground when he was still a boy. Father lived 63 years, mother 58; both pious and grateful to God and the King fell asleep peacefully within eight days in 1606. This monument was erected by the heirs in January 1620. (Kotłowski G., Starek E., Łacińskie inskrypcje w kościołach Gdańska, Bazylika Mariacka, Pelplin 2014, p. 80). In the top part of the obelisk we can see carved kneeling spouses. Judith is wearing a dress and a cloak fastened at the front with a golden chain, and gathered in massive folds at the back. On head she has a bonnet with a lace net at the back, and a veil covering her shoulders. Simon is wearing a zhupan and a Hungarian delie with a fur trim over his shoulders. There is an open book in front of each person on the desk. Between the pair there is the coat of arms of Rawicz – a virgin sitting on a bear.