PL:
Kaplica św. Jakuba
W 1423 roku bracia Wilhelm i Hennyng Winterfeld otrzymali kaplicę od Rady. Wilhelm wraz z żoną ufundowali dwie wieczyste Msze św., a także przekazali środki na utrzymanie dwóch kapelanów. W 1426 roku ułożono w jej wnętrzu płytę nagrobną rodziny. Następnie ustawiono ołtarz i zawieszono duży dyptyk (obecnie znajdujący się w Muzeum Narodowym w Warszawie). Około 1500 roku wyposażenie wzbogacono o mały dyptyk, który znajduje się w Muzeum Puszkina w Moskwie. Kaplica drogą spadków pozostawała w posiadaniu rodziny przez wiele pokoleń. Od 1656 roku była głównie miejscem grzebalnym. Pochowano w niej m.in. Gotfryda Lengnicha, syndyka miejskiego, historyka Prus i prawa polskiego. W kaplicy przechowywano dawniej liczne paramenty liturgiczne,
w tym: kielichy, pacyfikały, ornaty, świeczniki i mszały.
Ołtarz św. Jakuba (po 1423 r.)
Autor nieznany, drewno lipowe (rzeźby) i dębowe (szafa ołtarzowa i predella), wym.: szafa ołtarzowa 205 x 193 cm; wys. figur: św. Jakub 195 cm, Madonna 178 cm, św. Katarzyna 182 cm; predella 193 x 73 cm.
Nie jest znana dokładna data wykonania gotyckiego ołtarza. Wiadomo jednak, że musiało to wydarzyć się po 1423 roku, gdy rodzina Winterfeldów uzyskała prawa do budowy kaplicy. Ikonografia obiektu odnosi się do wezwania kaplicy. W szafie widoczne są trzy pełnoplastyczne rzeźby. Są to św. Jakub, Madonna z Dzieciątkiem oraz św. Katarzyna z cesarzem Maksencjuszem u stóp, co podkreśla zwycięstwo nad nim. Rzeźbom Madonny i św. Katarzyny brak atrybutów. Św. Katarzyna prawdopodobnie miała miecz i koło. Szafa ołtarzowa opiera się na malowanej predelli ze scenami Traditio legis i Traditio clavis. W centrum widoczny jest Chrystus przekazujący św. Piotrowi prawo pod postacią zwoju (Tradito legis) oraz klucze do bram raju św. Pawłowi (Traditio clavis). Po bokach znajdują się muszle św. Jakuba.
Malowidła ścienne (ok. 1420-1430)
Malowidło temperowe na pobiale wapiennej, powierzchnia całkowita ok. 87 m2.
Malowidła zostały odsłonięte w latach 80. XX wieku. W niszy od dołu widoczne są: Trójca Święta, Ostatnia Wieczerza, Modlitwa w Ogrójcu, Pojmanie, Chrystus przed Arcykapłanem, Chrystus przed Piłatem, Obnażenie z szat, Chrystus przed Herodem, Cierniem ukoronowanie, Biczowanie, Niesienie krzyża, Ukrzyżowanie, Zdjęcie z krzyża, Złożenie do grobu, Zmartwychwstanie i prawdopodobnie Zstąpienie do otchłani. Na dole, przy ołtarzu na ścianie południowej niszy znajduje się niezidentyfikowany święty. Po lewej stronie na szkarpie widoczny jest św. Jakub Większy, a nad nim scena Sądu Ostatecznego. Z prawej, na ścianie pomiędzy wnęką a ścianą południową znajduje się św. Jodok.
ENG:
St. James’s Chapel
In 1423, brothers Wilhelm and Hennyng Winterfeld received the chapel from the Council. Wilhelm and his wife funded two perpetual Masses and donated funds for the maintenance of two chaplains. In 1426, the family tombstone was built inside. Then the altar and the large diptych were placed in (at present the diptych is located in the National Museum in Warsaw). Around 1500, the furnishing was enriched with a small diptych which is in Pushkin Museum in Moscow. The chapel remained in the family for many generations. From 1656, it was mainly a burial place, among others, for Gotfryd Lengnich, city administrator, historian of Prussiaand Polish law. In the past, numerous liturgical vestments were kept in the chapel including chalices, pacificals, chasubles, candlesticks and missals.
The Altar of St. James (after 1423)
Unknown author, lime (sculptures) and oak wood (altar cabinet and predella), dim.: altar cabinet 205 x 193 cm; height of figures: St. James 195 cm, Madonna 178 cm, St. Catherine 182 cm; predella 193 x 73 cm.
The exact date of the construction of the Gothic altar is unknown. It must have happened after 1423, when the Winterfeld family obtained the right to build a chapel. The iconography of the building refers to the dedication of the chapel. There are three full-plastic sculptures in the centre. They are St. James, Madonna with Child and St. Catherine with the Emperor Maxentius at her feet, which emphasizes the victory over him. Sculptures of the Madonna and St. Catherine have no attributes. St. Catherine probably had a sword and a wheel. The reredos rests on a painted predella with scenes from Traditio legis and Traditio clavis. In the center there is Christ giving St. Peter the law in the form of a scroll (Tradito legis) and the keys to the gates of paradise to St. Paul (Traditio clavis). On the sides there are St. James’ shells.
Wall paintings (about 1420-1430)
Tempera painting on limestone whitewash, total area approx. 87 m2.
The paintings were unveiled in the 1980s. In the niche from below, you can see: the Holy Trinity, the Last Supper, Prayer in the Garden of Gethsemane, Arrest, Christ before the High Priest, Christ before Pilate, Stripping of garments, Christ before Herod, Crowning with Thorns, Flagellation, Carrying the Cross, Crucifixion, Removal from the Cross, Deposition to the tomb, the Resurrection and possibly the Descent into the abyss. At the bottom, next to the altar on the southern wall of the niche, there is an unidentified saint. On the left side of the buttress there is St. James the Greater, and above him the scene of the Last Judgment. On the right, on the wall between the recess and the south wall, there is St. Judoc.