Z dziejów kościoła Mariackiego – Kalendarium
W XIII w. w miejscu dzisiejszej Bazyliki miał znajdować się pierwszy, mniejszy kościół NMP, najprawdopodobniej drewniany, wzniesiony przez księcia Świętopełka II.
1343 Wielki Mistrz Krzyżacki Ludolf Koenig wystawił przywilej lokacyjny dla Głównego Miasta. Dokument ten przewidywał budowę kościoła. Kamień węgielny pod jego budowę położono w uroczystość Zwiastowania Pańskiego – 25 marca 1343 roku.
1361 Zakończono budowę dziewięcioprzęsłowego korpusu bazyliki, której nawa główna miała obecne wymiary.
1379 Budowę wieży kościoła doprowadzono tylko do wysokości dachu, gdyż Krzyżacy nie pozwolili, aby jakakolwiek budowla w mieście przewyższała wieże ich zamku. Następnie powstały transept i prezbiterium.
1410 Król Władysław Jagiełło po zwycięstwie grunwaldzkim nadał Radzie Miasta prawo patronatu nad świątynią- dotychczasowy przywilej Krzyżaków.
1411 Gdańszczanie pogrzebali uroczyście w Kościele Mariackim burmistrzów Konrada Leczkowa i Arnolda Hechta oraz rajcę Bartłomieja Grossa zamordowanych w zamku krzyżackim za hołd złożony przez miasto królowi Polskiemu Jagielle.
1413 Proboszcz Andrzej Słomow – wielki miłośnik ksiąg ufundował bibliotekę, zwaną Biblioteką Wszystkich Świętych (od kaplicy, w której znajdowała się).
1457 Król Kazimierz Jagiellończyk w wielkim przywileju dla miasta Gdańsk zastrzegł sobie i swoim następcom wyłączone prawo prezentowania proboszcza Kościoła Mariackiego.
1466 Po usunięciu Krzyżaków zrealizowano podwyższenie wieży do dzisiejszych rozmiarów.
1470 Jan Düringer z Torunia wykonał dla kościoła arcydzieło sztuki zegarmistrzowskiej – wielki zegar astronomiczny.
1473 Kaper Paweł Benecke przekazał kościołów obraz autorstwa Hansa Memlinga „Sąd Ostateczny” zdobyty podczas wojny z Anglią.
1484 – 1502 Wybudowano wyższe ściany naw bocznych i zasklepiono świątynię. W 1502 roku budowniczy Henryk Hetzel położył ostatnią cegłę sklepienia, kończąc tym samym trwającą 159 budowę świątyni.
1517 Mistrz Michał z Augsburga ukończył prace przy ołtarzu głównym i rozpoczęto budowę nowego domu parafialnego (z inicjatywy proboszcza Maurycego Ferbera).
1523 Jan Dantyszek – sekretarz królewski na dworze Jana Olbrachta– późniejszy biskup warmiński został proboszczem kościoła NMP.
1529 Dominikanin Pankracy Klemme wprowadził do kościoła nabożeństwa protestanckie. Równocześnie była sprawowana liturgia katolicka.
1572 Luteranie ostatecznie usunęli nabożeństwa katolickie. Po raz pierwszy sprawowali oni liturgię przy głównym ołtarzu.
1678 Proboszcz i prepozyt kościoła Mariackiego -Joachim Pastorius – konwertyta z arianizmu i luteranizmu, lekarz i historyk poświęcił kamień węgielny pod budowę nowej świątyni dla katolików. Było to możliwe dzięki fundacji jakiej dokonał zmarły w Gdańsku prymas Andrzej Olszowski zapisując w sowim testamencie kwotę w wysokości 80 tysięcy złotych i wsparciu Jana III Sobieskiego, który wsparł budowę finansowo (o kolejnych 20 tysięcy) i polecił rozpoczęcie budowy.
Proboszczowie Kaplicy Królewskiej uznani zostali za następców proboszczów Kościoła NMP. W obecności 40 osób, w 1683 roku, przy drzwiach zamkniętych dokonano aktu poświęcenia Kaplicy.
1944 – 1945 Konserwatorzy prowadzili prace nad demontażem zabytków, stanowiących wyposażenie kościoła. Wiele z nich wywieziono poza granice miasta, do okolicznych wsi.
1945 W wyniku działań wojennych kościół uległ bardzo poważnemu zniszczeniu. Dach głównej wieży został zerwany, wieża uszkodzona i wewnątrz wypalona. Sześć dużych dzwonów spadło i rozbiło się, siedem bocznych wieżyczek oraz dwie sygnaturki zostały spalone. Dach nad całością świątyni zapadł się całkowicie i zburzył swym ciężarem część sklepień. Witraże okienne i bramy zostały zniszczone całkowicie. Wewnętrzne bogate urządzenia uległy poważnej dewastacji.
1946 Kościół Najświętszej Marii Panny został świątynią rzymskokatolicką.
1952 Po uprzednim zabezpieczeniu odbudowano zabytek. Sklepienia zrekonstruowano według dawnych wzorów, wykonano dach o konstrukcji stalowej. Kuria Biskupia Gdańska podjęła dalsze prac nad rekonstrukcją szklenia okien, układaniem zniszczonej posadzki, montażem drzwi i urządzaniem wnętrza.
1955 Ksiądz Jan Cymanowski – wikariusz kapitulny diecezji gdańskiej 17 listopada dokonał aktu poświęcenia Kościoła Najświętszej Marii Panny oraz odprawił w nim pierwsza Mszę. Minęło niemal 400 lat od ostatniego odprawionego nabożeństwa katolickiego.
1959 Prezydium Miejskiej Rady Narodowej wpisało obiekt na listę zabytków.
1962 Proboszczem parafii został mianowany ks. ppłk dr Józef Zator- Przytocki
1965 Świątynia mariacka bullą papieską Pawła VI podniesiona została do godności bazyliki mniejszej.
1979 Proboszczem parafii został mianowany ks. Infułat Stanisław Bogdanowicz
1987 Promulgowany został dekret Kongregacji do Spraw Biskupów podnoszący Bazylikę Mariacką do godności gdańskiej konkatedry.
1987 Konkatedralną Bazylikę Mariacką odwiedził Ojciec święty Jan Paweł II, spotykając się w niej, m.in. z chorymi oraz służbą zdrowia
2008 Rozpoczęcie realizacji projektu pn. „Podniesienie turystycznej atrakcyjności Bazyliki Mariackiej w Gdańsku. Etap pierwszy. Kompleksowa konserwacja wieży głównej”, dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Gminy Miasta Gdańska
2014 Proboszczem parafii został mianowany ks. Zbigniew Zieliński
2015 (26 września) Ks. Zbigniew Zieliński zostaje mianowany przez Ojca Świętego Franciszka biskupem pomocniczym Archidiecezji Gdańskiej.
2015 Proboszczem parafii zostaje mianowany ks. Prałat Ireneusz Bradtke.
2016 Rozpoczęcie realizacji projektu pn. „Rewitalizacja i ochrona dziedzictwa kulturowego zespołu Bazyliki Mariackiej w Gdańsku”, który jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 oraz dotacji Gminy Miasta Gdańska
2017 (20 października) Zmarł śp. ksiądz Infułat Stanisław Bogdanowicz, wieloletni proboszcz parafii.
2019 ( 18-19 styczeń) Uroczystości pogrzebowe zamordowanego 14 stycznia Prezydenta śp. Pawła Adamowicza.
2020 Zakończenie realizacji wielkiego remontu kościoła mariackiego w ramach projektu pn. „Podniesienie turystycznej atrakcyjności Bazyliki Mariackiej w Gdańsku. Etap pierwszy. Kompleksowa konserwacja wieży głównej”, dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Gminy Miasta Gdańska.
2020 (marzec) po 78 latach z Berlina powrócił do bazyliki gotycki ołtarz Trójcy świętej Bractwa św. Jerzego.
2021 (25 kwietnia) Ingres nowego Metropolity Gdańskiego Arcybiskupa Tadeusza Wojdę SAC do Bazyliki Mariackiej.
Fotografie pochodzą ze zbiorów Parafii oraz Muzeum Gdańska.