PL:
Kaplica św. Jadwigi
Ołtarz św. Jadwigi (ok. 1435 r.)
Warsztat gdański, drewno, wym.: ołtarz 201 x 168 cm; predella 168 x 48 cm.
Jest to ołtarz szafiasty. W części centralnej znajdują się rzeźby przedstawiające św. Jadwigę, św. Szymona Apostoła oraz św. Bartłomieja. Na awersach skrzydeł zostały namalowane Maria z Dzieciątkiem oraz św. Barbara z wieżą. Na rewersach znajdują się św. Bartłomiej z nożem i księgą oraz św. Andrzej z krzyżem w kształcie X.
W predelli namalowano postacie świętych i męczenników. Od lewej są to: św. Jan Chrzciciel z barankiem, św. Jan Ewangelista z kielichem, św. Katarzyna Aleksandryjska w koronie z mieczem i kołem, św. Jadwiga z modelem kościoła, św. Bartłomiej z nożem i księgą, św. Andrzej z krzyżem, św. Barbara w koronie i z wieżą, św. Piotr z księgą i kluczem oraz św. Paweł z mieczem i księgą.
Malowidła ścienne (ok. 1430 r.)
Tempera na pobiale wapiennej, wym.: ok. 220 x 60 cm.
Malowidło pierwotnie pełniło funkcję retabulum. Zostało odsłonięte podczas prac konserwatorskich w 1988 r. W centrum ukazano Tronującą Madonnę, podtrzymującą Dzieciątko. Po bokach znajdują się anioły grające na trianglu i lutni. U stóp Marii namalowano rodzinę fundatora. Po lewej stronie z koszykiem wypełnionym czerwonymi różyczkami znajduje się św. Dorota, natomiast z prawej św. Małgorzata.
Płyta nagrobna burmistrzów (I poł. XV w.)
Autor nieznany, gotyk, wapień, wym.: 335 x 226 cm.
W tym miejscu znajduje się pochówek burmistrzów Konrada Leczkowa i Arnolda Hechta.
Konrad Leczkow urodził się około 1350 r. Jego rodzina pochodziła z Holandii i zajmowała się kupiectwem. Osiedli się we wsi Leszkowy na Żuławach Wiślanych i od tej nazwy rodzina wzięła nazwisko. Od 1393 roku Konrad Leczkow pełnił urząd ławnika, następnie rajcy (od 1395 r.), sędziego (od 1397 r.), a od 1405 roku burmistrza. W 1398 roku uczestniczył w wojnie przeciwko Bractwu Witalijskiemu (piratom z wyspy Gotlandii zakłócającym handel w regionie Morza Bałtyckiego). Wielokrotnie reprezentował Gdańsk na zjazdach Hanzy. Miał dwie żony. Pierwszą była szlachcianka Małgorzata, z którą miał cztery córki, drugą Barbara von Saldern z Prus Wschodnich, z którą miał jeszcze troje dzieci.
Arnold Hecht urodził się około 1360 roku. Był kupcem, synem Jana. W 1392 roku został ławnikiem, rok później rajcą, w 1400 roku sędzią i w 1407 roku burmistrzem. Wraz z burmistrzem Konradem uczestniczył w walkach przeciwko Bractwu Witalijskiemu, dowodząc kogą. W dowód uznania Mistrz Konrad von Jungingen mianował go admirałem floty i dowódcą „statku pokoju” (jednego z dwóch), które nadzorowały wody Bałtyku. Brał udział także w zgromadzeniach stanów oraz w zjazdach Hanzy. Mieszkał przy Długim Targu.
Obaj zostali zamordowani w 1411 roku w zamku Krzyżackim. W czasie bitwy pod Grunwaldem (1410 r.) Gdańsk wspierał wielkiego mistrza. W okresie Wielkiej Wojny, po odejściu wojsk polskich pod Malbork miasto wystąpiło przeciwko Krzyżakom i złożyło hołd królowi Władysławowi Jagielle. W następstwie w mieście rozprawiano się ze zwolennikami zakonu i próbowano zmusić komtura do opuszczenia zamku. Po klęsce wojsk polskich pod Malborkiem, w wyniku I pokoju toruńskiego Gdańsk pozostał pod władzą krzyżacką. Miasto miało zapłacić zakonowi nadzwyczajny podatek, czego odmówiono. Spowodowało to m.in. represje handlowe i konfiskaty. W dniu 6 kwietnia 1411 roku burmistrzowie oraz rajcy Bartłomiej Gross i drugi nieznany z nazwiska udali się do komtura gdańskiego Henryka von Plauen w celu negocjacji warunków porozumienia między Gdańskiem a zakonem. Tam zostali uwięzieni i zamordowani. Ich ciała wydano w Poniedziałek Wielkanocny 13 kwietnia 1411 roku. Wydarzenie to jeszcze długo było ważnym elementem nasilającej się opozycji antykrzyżackiej w Gdańsku.
Treść inskrypcji znajdującej się na płycie po przetłumaczeniu brzmi:
Tu spoczywają czcigodni mężowie Konrad Leczkow i Arnold Hecht, burmistrzowie miasta Gdańska, którzy zmarli w poniedziałek po niedzieli palmowej 1411 roku. Módlcie się za nich (G. Kotłowski, E. Starek, Łacińskie inskrypcje w kościołach Gdańska, Płyty nagrobne Bazyliki Mariackiej, Pelplin 2021, s. 61).
ENG:
St. Hedwig’s Chapel
The Altar of St. Hedwig (about 1435)
A Gdańsk workshop, wood, dim.: altar 201 x 168 cm, predella 168 x 48 cm.
It is a winged altarpiece. In the central part there are sculptures of St. Hedwig, St. Simon the Apostle and St. Bartholomew. On the obverse of the wings, there are Mary with the Child and St. Barbara. On the reverse you can see paintings of St. Bartholomew with a knife and
a book and St. Andrew with an X-shaped cross.
In predella there are painted figures of saints and martyrs. From the left, there are: St. John the Baptist with a lamb, St. John the Evangelist with a chalice, St. Catherine of Alexandria in a crown with a sword and a wheel, St. Hedwig with a model of the church, St. Bartholomew with a knife and a book, St. Andrew with a cross, St. Barbara with a crown and a tower, St. Peter with a book and a key and St. Paul with a sword and a book.
Wall paintings (circa 1430)
Tempera on lime whitewash, dim.: approx. 220 x 60 cm.
The painting originally served as a retable. It was unveiled during restoration work in 1988. In the center is shown the Enthroned Madonna who is holding the Child. On the sides there are angels playing on triangle and lute. The founder’s family has been painted at Maria’s feet. On the left side there is St. Dorothea with a basket filled with red roses, and on the right there is St. Margaret.
Tombstone of mayors (first half of the 15th century)
Unknown author, gothic, limestone, dimensions: 335 x 226 cm.
Here is located the burial place of the mayors Conrad Leczkow and Arnold Hecht.
Conrad Leczkow was born around 1350. His family came from the Netherlands and dealt with merchants. They settled in the village of Leszkowy in Żuławy Wiślane and the family took their surname from that name. From 1393, Conrad Leczkow was an alderman, then a councilor (from 1395), a judge (from 1397), and from 1405 he was a mayor. In 1398, he participated in the war against the Vitalian Brotherhood (pirates from the island of Gotland disrupting trade in the Baltic Sea region). He represented Gdańsk many times at the meetings of the Hanseatic League. He had two wives. The first was the noble Margaret with whom he had four daughters, the second was Barbara von Saldern from East Prussia, with whom he had three more children.
Arnold Hecht was born around 1360. He was a merchant, son of John. In 1392 he became an alderman, a year later a councilor, in 1400 a judge and in 1407 a mayor. Together with the mayor, Conrad, he participated in the battles against the pirates, commanding a koga. In recognition, Master Conrad von Jungingen appointed him admiral of the fleet and commander of the “peace ship” (one of the two) that oversaw the waters of the Baltic Sea. He also took part in assemblies of the estates and in the conventions of the Hanseatic League. He lived at Długi Targ.
They were both murdered in 1411 in the Teutonic castle… During the Battle of Grunwald (1410), Gdańsk supported the Grand Master of Teutonic Order. During the Great War, after the departure of Polish army to Malbork, the city turned against the Teutonic Knights and paid homage to King Władysław Jagiełło. As a result, the Gdańsk citizens cracked down on the followers of the Teutonic Order and tried to force the Komtur to leave the castle. After the defeat of the Polish army at Malbork, as a result of the First Peace of Toruń, Gdańsk remained under the rule of the Teutonic Knights. The city was supposed to pay an extraordinary tax to the order, which was refused. This caused, among others trade repressions and confiscations. On April 6, 1411 the mayors and councilors Bartłomiej Gross and another unknown by name went to the Gdańsk commander, Henryk von Plauen, to negotiate the terms of an agreement between Gdańsk and the Teutonic Order. There they were imprisoned and murdered. Their bodies were released on Easter Monday, April 13, 1411. This event was an important element of the growing anti-Teutonic opposition in Gdańsk for a long time.
After the translation, the inscription on the tombstone reads as follows:
The venerable husbands Conrad Leczkow and Arnold Hecht, mayors of the city of Gdańsk, who died on Monday after Palm Sunday in 1411, are buried here. Pray for them (G. Kotłowski, E. Starek, Łacińskie inskrypcje w kościołach Gdańska, Płyty nagrobne Bazyliki Mariackiej, Pelplin 2021, p. 61).